تاکنون فقط آن دسته از سنگدانه هایی که به طور طبیعی یافت می شوند، مورد بررسی قرار گرفته اند و در این فصل، عمدتا این نوع مواد مورد بحث واقع خواهند شد. البته سنگدانه ها را از محصولات صنعتی نیز می توان تولید نمود. از آنجا که این مصالح مصنوعی معمولا سنگین تر یا سبک تر از سنگدانه های معمولی می باشند. سنگدانه هایی که از پسماند مواد تولید می شوند. را می توان وجه تمایز دیگری نیز بین آن دسته از سنگدانه ها که در اثر عوامل طبیعی به اندازه فعلی خود در آمده اند و آنهایی که در اثر خرد شدن سنگ به وسیله دستگاه حاصل شده اند، قایل شد.
از دیدگاه سنگ شناسی، خواه سنگدانه ها خرد شده باشند و خواه به طور طبیعی اندازه آنها کاهش یافته باشد، می توان آنها را به چندین گروه که خصوصیات مشترکی دارند، تقسیم نمود. در طبقه بندی بخش اول آیین نامه 812:1975 BS مناسب ترین آنها بوده که در جدول ۱-۳ آمده است. قرار گرفتن سنگدانه در هر رده از طبقه بندی گروهی به معنای مناسب بودن آن برای مصرف در بتن نمی باشد و در هر رده مواد نامناسب نیز می تواند وجود داشته باشند، گو اینکه بعضی از گروه ها سابقه عملکرد بهتری از سایرین دارند. همچنین باید به خاطر داشت که بسیاری از اسامی تجاری و معمولی نیز برای سنگدانه ها به کار برده می شوند و اغلب این نام ها با طبقه بندی سنگ نگاری صحیح آنها مطابقت ندارد. انواع سنگ هایی که معمولا برای تولید سنگدانه از آنها استفاده می شود در بخش ۱۰۲آیین نامه 812:1989 BS فهرست شده است.
جدول 1-3: سنگدانه های طبیعی بر مبنای نوع سنگ(طبقه بخش اول آیین نامه BS 812:1975 )
|
گروه بازالت آندزیت بازالت پرفیری بازی دیاباز کلیه انواع دولریت ها شامل ترالیت(Theralite) و تشنیت (Techenite) اپی دیوریت (Epidioerite) لمپروفیر(Lamprophyre) کوارتز دولریت(Theralite) اسپیلیت (Spilite)
گروه گرانیت گنایس گرانیت گرانودیوریت (Granodiorite) گرانولیت کوارتزدوریت سینیت (syenite)
گروه سنگ آهک دولومیت سنگ آهک مرمر
|
گروه فلینت چرت (Chert) فلینت
گروه سنگ گریت (Gritstone) (شامل سنگ های آذرین خرد شده) آرکوز (Arkose) گریویک (Greywacke) گریت ماسه سنگ توف
گروه پرفیری آپلیت (Aplite) داسیت (Dacite) فلسیت (Felsite) گرانوفیر (Granophyre) کراتوفیر (Keratophyre) میکرو گرانیت پرفیری کوارتزپرفیریت ریولیت (Rhyolite) تراکیت (Trachyte) |
گروه گابرو دیورت بازی گنایس بازی (Basic gneiss) گابرو (Gabbro) سنگ هورنبلند (Hornblende) نوریت (Norite) پریدوتیت (Peridotite) پیکریت (Picrite) سرپانتینیت (Serpantinite)
گروه هرنفل ها (Hornfels) کلیه انواع سنگ های دگرگونی تماسی به استثنای مرمر
گروه کوارتزیت گرانیستر (Granister) ماسه سنگ کوارتزی کوارتزیت دوباره متبلور شده
|
بخش ۱۰۴ آیین نامه 812:1994 BS روش های آزمایش سنگ شناسی را مورد بررسی قرار داده است.
آیین نامه 86-294 ASTM C (تایید شده مجدد در سال ۱۹۹۱)، بعضی از کانی های متداول تر و یا مهمی را که در سنگدانه ها یافت می شوند، توصیف نموده است. طبقه بندی سنگدانه ها از دیدگاه معدن شناسی، در تشخیص خواص سنگدانه ها مفید خواهد بود، اما نمی تواند اساس تخمین عملکرد آنها را در بتن تشکیل دهد، زیرا هیچ کدام از کانی ها از کلیه جهات مطلوب نیستند و تعداد کمی از آنها در همه موارد نامطلوب می باشند. طبقه بندی کانی ها بر اساس ASTM در زیر خلاصه شده است:
کانی های سیلیسی (کوارتز، اوپال، کلسدونی، تریدیمیت، کریستوباليت)
فلدسپاتها
کانی های فرومنیزیم
کانی های میکایی
کانی های رسی
زئولیت ها
کانی های کربناتی
کانی های سولفاتی
کانی های سولفید آهن
اکسیدهای آهن
جزییات روش های سنگ شناسی و کانی شناسی خارج از دامنه بحث کتاب حاضر می باشد، اما تشخیص این نکته مهم است که آزمایش های زمین شناسی سنگدانه ها در ارزشیابی کیفیت آنها و به خصوص مقایسه سنگدانه جدید با سنگدانه ای که سابقه عملکردی شناخته شده دارد، مفید خواهد بود. به علاوه با این آزمایش ها خواص نامطلوب سنگدانه، مانند وجود بعضی از انواع سیلیس بی ثبات را می توان تشخیص داد. حتی مقادیر کم کانیها یا سنگ ها، می تواند تاثیر زیادی بر کیفیت سنگدانه داشته باشد. در مورد سنگدانه های مصنوعی می توان تاثیر روش های تولید و مراحل مختلف آن را مطالعه نمود. اطلاعات مشروح درباره سنگدانه های به کار رفته در بتن را در منبع شماره 38 - 3 می توان یافت.
